Satın almak istediğiniz bir şey olduğunda bir şekilde parasız kalmak, tam tatile gidecekken mutlaka bir engel çıkması, bir türlü istediğiniz gibi başarılı olamamak, sonra da böyle şeylerin hep sizin başınıza gelmesi… Böyle kısır döngüler yaşadığınız olur mu? Bir şekilde, işler istediğiniz gibi gitmiyorsa bunların sizin kaderiniz olmadığını, zihninizde işleyen düşünce mekanizmalarının size bunları yaşattığını söyleyebilirim. Bu konuda güzel bir kitap: Yazarları Jeffrey E. Young ve Janet S. Klosko olan Hayatı Yeniden Keşfedin.
Kitap şemalar üzerine. Yaşamımızda bu tekrar eden benzer durumlar zihnimizde bir yerlerde kodladığımız inançlarımızdan kaynaklanıyor. Dünyayı anlamlandırma şeklimiz bu olduğu için de sürekli bu tanıdık inançları yaşayacak durumlar ve seçimler oluşturuyoruz.
Neymiş bu şemalar, bakalım.
“Şema, çocukluktan başlayan ve yaşam boyunca sürekli tekrar eden bir kalıptır. Bize ailemiz ya da diğer çocuklar tarafından yapılan bir şeyle başlamıştır. Terk edilmiş, eleştirilmiş, aşırı korunmuş, istismar edilmiş, yok sayılmış ya da yoksun bırakılmışızdır- bir şekilde zarar görmüşüzdür. Sonunda şema hayatımızın bir parçası olur. Şemalar, yaşamın erken yıllarında öğrendiğimiz, kendimiz ve dünya hakkındaki katı inançlarımızdır. S.27 Büyüdüğümüz evden ayrıldıktan yıllar sonra bile, bize kötü davranılan, ihmal edildiğimiz, aşağılandığımız ya da kontrol edildiğimiz ve istediğimiz hedeflere bir türlü ulaşamadığımız durumlar yaratmaya devam ederiz.
Şemalar düşünce, duygu, davranış ve ilişki kurma biçimlerimizi etkilerler. Öfke, üzüntü ve kaygı gibi bazı güçlü duyguları tetiklerler. Sosyal statü, ideal bir evlilik, yakınlarımızın takdiri, meslekte başarı dahil her şeye sahipmişiz gibi görünsek de, hayattan tat almayı ve başarılarımıza sevinmeyi beceremeyiz.” S.22
“Şemaya olan inancımızdan vazgeçmek, kim olduğumuzu ve dünyanın nasıl bir yer olduğunu bilmenin verdiği güvenden de vazgeçmek demektir. Bu nedenle canımızı acıtsa bile ona yapışırız.
Neredeyse herkes çocukluklarından gelen bu olumsuz kalıpları kendini yıkıcı biçimde tekrar eder. …. Her nasılsa, yetişkin yaşantımızda, çocukluğumuzda bu kadar yıkıcı olanlara benzer durumlar yaratmaya devam ederiz. Şema, bütün bu kalıpları yeniden yaratma yöntemlerimizin tümüdür.” S.27
Ve genelikle bu şemalardan bir kaçına bir arada sahip oluyoruz.
Kitapta en çok rastlanan on bir şema ve bunlarla başa çıkma yöntemleri birer birer anlatılıyor.
Bu şemalar:
Terk edilme
Güvensizlik ve kötüye kullanma
Dayanıksızlık
Bağımlılık
Duygusal yoksunluk
Sosyal izolasyon
Kusurluluk
Başarısızlık
Boyun eğicilik
Yüksek standartlar
Haklılık
Bu şemalardan hangilerine sahip olduğumuzu bulabilmemiz için ölçekler de verilmiş.
Sonraki yazılarda da bu şemaların kitapta özet olarak verilen özelliklerini aktaracağım.
Kaynak: Jeffrey E. Young, Janet S. Klosko, Hayatı Yeniden Keşfedin Psikonet Yayınları Nisan 2014
Siz de olumsuz kısır döngülerinizden arınarak doyumlu, keyifli bir yaşam sürmek; veya çocuğunuzun gelişimine olumlu katkıda bulunabilmek isterseniz buyurun tanışalım.
Ayşegül Karahan Ertuğrul 
Aysegul Hanim Merhaba,
Keske bu semalar ile kitabin nasil bir sonuca yonlendirdigi konusunda da bir yazi kaleme alsaniz. Kitaba ulasamadigimdan keyifle okudum. Tesekkurler
Merhaba Tugay Bey. Şimdi kitap yanımda değil maalesef. Biz artık Hindistan’da yaşıyoruz, kitap Ankara’da kalmış. :) Ama şöyle söyleyebilirim, durumun farkına varma, ve tekrar aynı döngüde kendinizi yakladığınızda bu kez bilinçli olarak tepkinizi değiştirme ve terapistin de bu kez davranışınızı kabul eden ebeveyn rolünde olup sizin o zamanki deneyimlediğiniz negatif geri bildiriminin söndürülmesi gibi bir süreç olmalı. Bir de o anılara dönüp yine o tepkilerin aslında uygun olmadığı, ve sizin bugün oradan zihninize yerleştirdiklerinizle devam etmek zorunda olmadığınızı görmek. Tabi hatırladığım kadarıyla paylaşıyorum. Kitap zihnimizde neler olduğuna dair çok iyi bir farkındalık oluşturuyor. Fakat dönüşüm ve şifalanma konusunda ben artık titreşimlerle dönüşüm gibi metodlar kullanıyorum. Yine danışanla karşılıklı konuşma şeklinde, ama hem işe yaramayan olumsuz inançlar, hem de inançların ötesinde aura, alan şifası gibi pek çok ekstra imkan sunuyor, hem de anda dönüşüm oluyor. :)